گروه مسکن پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بیت الله ستاریان استاد دانشگاه و کارشناس و تحلیلگر بازار و صنعت مسکن در گفت و گو با رادار اقتصاد دلایل افزایش قیمت مسکن در ایران بخصوص در کلانشهرهایی چون تهران را ذکر کرد و در این باره گفت: با اینکه بخش مهمی از کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ کالاها و خدمات طی سال ها و ماه های اخیر ناشی از افزایش نرخ ارز بوده است اما در مورد مسکن افزایش نرخ دلار آنچنان که روی بازارهای دیگر اثر می گذارد نیست، چرا که عوامل دیگری غیر از دلار نیز زمینه را برای بالا بردن نرخ مسکن آماده می کنند پس افزایش نرخ ارز تنها عامل بالا رفتن نرخ مسکن نیست.
وی در این باره توضیح داد: با بررسی آمارهای افزایش نرخ مسکن از سال ۹۹ تا کنون متوجه رشد حداقل ۶۰۰ درصدی قیمت مسکن در شهرهای بزرگ می شویم، رشدی که در همه جای کشور به طور میانگین اتفاق افتاده در حالی که نرخ دلار ششصددرصد یا بیشتر نشده است. با بررسی تاریخ چند دهه گذشته و روند افزایش نرخ ارز و نرخ مسکن این واقعیت روشن می شود که مسکن رشد بیشتری نسبت به افزایش نرخ دلار داشته است.
وی در این باره توضیح داد: علی رغم اینکه نرخ دلار روی قیمت همه کالاها تاثیر می گذارد و قطعا روی نرخ مسکن نیز تاثیر گذار است اما به دلیل وجود سایر پتانسیل هایی که قیمت مسکن را بالا می برد افزایش قیمت مسکن را چندان نباید به بالا رفتن نرخ دلار نسبت داد. چه بخواهیم چه نخواهیم مسکن در دنیای امروز به نوعی به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است بخصوص در اقتصادی مثل ایران که دولتها عاجز از حمایت از بخش خصوصی هستند و اقتصاد دولتی موانع بسیار بزرگی بر سر راه ساخت و ساز و تخصیص منابع برای تولید مسکن قرار داده است به همین خاطر سرمایه گذار رغبتی برای ساخت و ساز مسکن ندارد.
وی در این باره توضیح داد: از سوی دیگر به دلیل سودآوری مسکن سرمایه هاگذاران کوچک میل شدیدی به خرید خانه دارند اینجا به غیر از نرخ دلار، تورمی که هر ساله به دلیل کسری بودجه و دولتی بودن اقتصاد افزایش می یابد در کنار عدم تولید مسکن زمینه را برای بالا بردن نرخ مسکن باز می کند به همین خاطر سرمایه ها مطمئن هستند که هیچ بازاری مثل بازار مسکن برای آنها سود آوری نخواهد داشت.
بیت الله ستاریان خاطر نشان کرد: ضمن اینکه سفته بازان و دلالان پتانسیل و جایگاه مناطق شهری مختلف در سود آوری بیشتر را به خوبی می شناسند به این خاطر اگر در برخی مناطق شهری مسکن رشد ۳۰۰ درصدی داشته در مناطقی که پتانسیل بیشتری برای افزایش قیمت دارد رشدهای به مراتب بزرگی شکل گرفته که نفس سرمایه گذاری در این مناطق را برای برخی بسیار مهم کرده است بنابراین تجار و سرمایه داران و پزشکان سرمایه های خود را راهی خرید خانه در برخی مناطق می کنند؛ مناطقی که کلید بحران افزایش قیمت در سایر مناطق و شهرهای کشور را به تدریج رقم می زند.
کارشناس بازار و صنعت مسکن توضیح داد: خریداران و سرمایه گذاران مسکن نسبت به ارزش افزوده های مضاعفی که از سرمایه گذاری و خرید ملک و مسکن در برخی نقاط کلانشهرها می کنند آگاه هستند. آنها به خوبی می دانند مسکن کالایی نیست که افزایش قیمت آن تنها وابسته به افزایش نرخ دلار باشد بلکه از ضرایب متعددی تبعیت می کند به همین خاطر سرمایه ها در بخش مسکن برای خرید ملک به کار گرفته می شود و به سراغ تولید مسکن نمی رود.
ستاریان در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه ها به سمت دیگر بازارها نمی روند و مسکن بازاری است که نسبت به درآمد زایی و حفظ ارزش ریال در سرمایه گذار اطمینان بیشتری ایجاد کرده گفت: چون دولت روی همه بازارها و بخش های اقتصادی دست گذاشته و مسلط است تنها بازاری که دولت نمی تواند روی آن مانور دهد چون نیاز به مسکن یک نیاز مبرم است و دولت نمی تواند روی مسکن و ملک مردم دست بگذارد تنها مسیر پیش روی مردم برای حفظ ارزش پول ملی سرمایه گذاری در مسکن و ملک است. مساله حائز اهمیت این است غیر از اینکه عرضه و تقاضای مطلوب عامل ایجاد تعادل در بازار مسکن است و متاسفانه عرضه به اندازه تقاضا نیست، به همین دلیل سرمایه گذار خرد می داند مسکن در ایران روز به روز بیشتر به کالایی دست نیافتنی تبدیل می شود به همین خاطر سرمایه ها میل به خرید مسکن دارند ضمن اینکه مردم می دانند مسکن شبیه به بازار خودرو نیست یعنی دولت نمی تواند یک روز تصمیم بگیرد و در را برای واردات مسکن مثل واردات خودرو برای ایجاد تعادل در بازار باز کند! این مسائل در کنار افزایش نرخ ارز و تورم دست به دست هم داده اند تا نرخ ملک در ایران بخصوص در کلانشهرها را به شدت افزایش دهند.
نظر شما